Γεώργιος Gourdjieff- Η μεγαλύτερη προσωπικότητα του 20ου αιώνα

Για πολλούς ένας μεγάλος πνευματικός Δάσκαλος, για άλλους ένας Μάγος και για ορισμένους ένας τυχοδιώκτης, ο «Γκουρτζίεφ» παραμένει μέχρι σήμερα ένα μεγάλο μυστήριο, που όμως την παρουσία και τις ιδέες του δεν είναι εύκολο να προσπεράσει κανείς.

Το αστρολογικό πρόβλημα με τον «Γκουρτζίεφ» είναι ότι έχουμε ακριβή ημερομηνία και ώρα γέννησης δοσμένα από τον ίδιο, αλλά όχι και χρονολογία.

Οι πιθανότερες σύμφωνα με σοβαρούς μελετητές, είναι το 1866, το 1872 και το 1877.

Γεννήθηκε στο «Καρς του Πόντου», στις 13 Ιανουαρίου στις 12.00 τα ξημερώματα, από Έλληνες γονείς.

Η ζωή του υπήρξε επεισοδιακή.

Ο πατέρας του ήταν «Ασόκ» δηλαδή «Βάρδος» και απ’ αυτόν προτομυήθηκε στις μυστηριακές παραδόσεις και ιδίως στο «Έπος του Γκιλγκαμές».

Για 20 ολόκληρα χρόνια περιπλανήθηκε στη Μέση Ανατολή και την Ασία, φτάνοντας σε μέρη απρόσιτα για τους Δυτικούς.

Κατά την προσωπική μου άποψη υπήρξε συνδεδεμένος με κάποιες εσωτερικές αδελφότητες της εποχής του, που του επέτρεψαν να ταξιδέψει πραγματοποιώντας τις εξερευνήσεις του, σχεδόν σε όλη τη γη.

Γνώρισε πολλούς πνευματικούς Δασκάλους από διάφορες θρησκείες και παραδόσεις.

Όταν επέστρεψε, πριν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, γύρω του συγκεντρώθηκαν μαθητές στην Μόσχα και την Πετρούπολη.

Με τη Ρωσική Επανάσταση έφυγε και συνέχισε την εργασία του, ταξιδεύοντας στην Τιφλίδα, την Κωνσταντινούπολη, το Βερολίνο και το Λονδίνο.

Το 1922 εγκαταστάθηκε στον «Πύργο του Πριερέ», κοντά στο Παρίσι, όπου διακριτικά τον πλησίασε ένας μεγάλος αριθμός μαθητών, από όλα τα μέρη του κόσμου. Εκεί δημιούργησε το «Κέντρο για την Αρμονική Ανάπτυξη του Ανθρώπου».

Θεμελίωσε μια μοναδική και πρωτοποριακή πρακτική Διδασκαλία που την ονόμασε «Τέταρτο Δρόμο» ή δρόμο «του πονηρού ανθρώπου», σε αντιδιαστολή με τους άλλους 3 Δρόμους Εσωτερικής ανάπτυξης, δηλαδή αυτούς του «Φακίρη» του «Μοναχού» και του «Γιόγκι».

Αυτοί αντιστοιχούσαν στην ανάπτυξη δια μέσου της σωματικής πειθαρχίας, του συναισθήματος και της Διανοητικής ανάπτυξης.

Ο «Τέταρτος Δρόμος» δεν απαιτεί να αποσυρθεί ο άνθρωπος από τη συνηθισμένη του ζωή.

Αρχίζει πολύ πιο πέρα από τους άλλους δρόμους, δουλεύοντας ταυτόχρονα και με τους 3 τρόπους.

 Το πρόβλημα είναι ότι σε αντιδιαστολή με τους 3 παραδοσιακούς δρόμους, ο Τέταρτος Δρόμος δεν έχει καθορισμένη μορφή και πρώτα απ' όλα θα πρέπει να τον ανακαλύψει κανείς. Συνδυάζει την εργασία ταυτόχρονα και στο σώμα και στο συναίσθημα και στο νου, συν κάτι ακόμα. Αυτό το κάτι είναι κάποιο μυστικό που γνωρίζει ο "πονηρός άνθρωπος" και με τη βοήθειά του ξεπερνάει τον «φακίρη», τον «μοναχό» και τον «γιόγκι».

Στόχος του ανθρώπου που βαδίζει τον Τέταρτο Δρόμο είναι η ανάπτυξη της συνείδησης. Με τον όρο συνείδηση, ο «Γκουρτζίεφ» εννοούσε κάτι τελείως διαφορετικό από τη διανοητική λειτουργία και επίγνωση.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η ικανότητα για συνείδηση απαιτεί μία αρμονική συγχώνευση και λειτουργία των ξεχωριστών ενεργειών της σκέψης, του συναισθήματος και του σώματος.

Από την άποψη αυτή ο άνθρωπος, όπως είναι, είναι ένα ανολοκλήρωτο ον, που ασυνείδητα άγεται και φέρεται από τις αυτοματοποιημένες αντιδράσεις του, που εγείρονται ανάλογα κάθε φορά, με τα υπάρχοντα εξωτερικά ερεθίσματα και καταστάσεις.

Παρόλα αυτά, όπως υποστηρίζει και μέσα από μια μεγάλη ποικιλία μεθόδων και ασκήσεων έδειξε στους μαθητές του, ότι η κατάσταση αυτή είναι δυνατόν να αλλάξει. Με σοβαρή και έντονη εργασία στον εαυτό του ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να μεταμορφωθεί εσωτερικά και να γίνει ένα ολοκληρωμένο ον, να αποκτήσει εσωτερική ενότητα, θέληση, ατομικότητα, αντικειμενική γνώση, και την ικανότητα να πράττει με την αληθινή σημασία του όρου.

Εργαλεία σε αυτή την προσπάθεια του ανθρώπου, είναι η «συνειδητή προσπάθεια» και η «θεληματική ταλαιπωρία».

Το σύστημά του είναι ένα «Nei – Tan», μια εσωτερική αλχημεία, με σκοπό τη μετουσίωση των 3 τροφών που εισάγει ο άνθρωπος στον οργανισμό του και που είναι η «κανονική τροφή», ο «αέρας» και οι «εντυπώσεις».

Μέσω αυτής της «χυμικής» μετάλλαξης το ανθρώπινο εργοστάσιο καθίσταται ικανό να δουλέψει σε ανώτερα επίπεδα συνείδησης και να φτιάξει «Ψυχή».

Όλα αυτά τα θεμελίωσε και θεωρητικά, μέσα από πίνακες και διαγράμματα, αλλά κυρίως μέσα από το «Εννεάγραμμα», ένα σύμβολο που πρώτος έφερε και καθιέρωσε στη Δύση.

Στη διδασκαλία του συναντάμε πολλά κοινά σημεία με την Πυθαγόρεια παράδοση, την οποία κατά τη γνώμη μου ακολουθεί ως κομμάτι της αδιάκοπης συνέχειάς της, αλλά και άλλες εσωτερικές παραδόσεις όπως το Βουδιστικό Dzog Chen. Συναντάμε όμως και πολλές πρωτοεμφανιζόμενες ιδέες σε πολλούς τομείς. Εκτός από το μοναδικό και προσωπικό του ύφος, υπάρχουν στοιχεία μοναδικά και ανεπανάληπτα στην Παγκόσμια Εσωτερική Παράδοση.

Σε ότι αφορά την αστρολογία, παρόλο που δεν τη δίδαξε, κάνει συνεχώς στο έργο του καίριες αστρολογικές παρατηρήσεις. «Μας τρώει η Σελήνη» είπε και επίσης «πρέπει να φτιάξουμε μια νέα Σελήνη μέσα μας». Τόσο πρακτικές και περιεκτικά διατυπωμένες ιδέες δεν έχουν ποτέ εκφραστεί στην αστρολογική βιβλιογραφία.

Ο «Γκουρτζίεφ» έκανε ό,τι ήταν δυνατό για να διαλύει κάθε εικόνα του ως «Δασκάλου», που επικαλείται την πίστη των οπαδών του.

Δεν έχανε ευκαιρία ν’ απομυθοποιεί κάθε πνευματική αυθεντία και να τονίζει ότι μόνον η επιβεβαίωση της διδασκαλίας του μέσα από την προσωπική εμπειρία και γνώση, μπορεί να οδηγήσει στην «αρμονική ανάπτυξη» του ανθρώπου και την κατανόηση των νόμων, που διέπουν ολόκληρο το σύμπαν.

Στο επικό του έργο «Όλα και τα Πάντα», δίνει υπέροχους μύθους για τη δημιουργία και τη συντήρηση του κόσμου, που διέπονται από χιούμορ και απροσδόκητο.

Είναι δύσκολο να μαντέψει κανείς πόσο ο ίδιος «πίστευε» σ’ αυτούς τους μύθους. Αρκεί, όμως, να παρατηρήσουμε ότι, στο συμβολικό τους επίπεδο, πρόβαλε τις βαθύτερες γνώσεις του που αφήνουν κάποιον έκπληκτο, όταν αντιλαμβάνεται πόσο είναι σύμφωνες με τρέχουσες επιστημονικές απόψεις και σύγχρονες θεωρίες, οι οποίες ήταν άγνωστες στην εποχή του.

Από την άποψη αυτή, ο «Γκουρτζίεφ» και ο τρόπος με τον οποίο άντλησε τις γνώσεις του αυτές, παραμένουν ένα αίνιγμα.

Πηγές:  Ιδρυμα Γκουρτζίεφ http://www.gurdjieff.org.gr/

            Δημήτρη Περετζή: Ο Γκουρτζίεφ σήμερα- Συνείδηση και Εννεάγραμμα

            Δημήτρη Περετζή: Η γιόγκα της προσοχής

            William Paterson: Η πάλη των Μάγων

Περιγραφή και εμπλουτισμός:  Θανάσης Ματσώτας